Milyonların gözü bugünkü son toplantıda! Minimum fiyat artırımında heyecanlandıran formül masada

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, bir milletvekilinin minimum fiyatın ne vakit açıklanacağına yönelik sorusuna “Pazartesi öğrenirsiniz” karşılığını vermiş ve herkesin gözü bugün yapılacak toplantıya çevrilmişti. Milyonları ilgilendiren minimum fiyat görüşmelerinde dördüncü ve son toplantı bugün gerçekleşecek. 2022 yılı çalışan maaşları için minimum fiyatın 4 bin liranın altında kalmaması için vergi indirimi, prim dayanağı başta olmak üzere çok istikametli bir çalışma yürütüldü.

MİNİMUM FİYATTAN ALINAN PRİM VE VERGİ FİYATI 751 LİRA

Ücretliler üzerinden gelir vergisi, toplumsal güvenlik primi, işsizlik sigortası primi ve damga vergisi olmak üzere 4 farklı kesinti yapılıyor. Brüt 3577 lira olan taban fiyattan alınan prim ve vergi fiyatı 751 lirayı buluyor.

Bu kalemde taban fiyatlı ve taban fiyatla işçi çalıştıran patron için 2022 prestijiyle hesaplamayı biraz değiştirecek ve çalışanın alacağı fiyatı arttırırken patronun de yükünü hafifletecek formüller üzerinde duruldu.

İşte masadaki başlıklar;

DAHA AZ VERGİ DAHA ÇOK TEŞVİF FORMÜLÜ

Sabah’ın haberine nazaran emekçi ve patronun mutabakata vardığı gelir vergisinde birinci vergi dilimi, yıllık brüt taban fiyat ölçüsüne çekilerek çalışanların daha az vergi ödemesi sağlanacak. Kümülatif vergi matrahı hesaplanırken brüt taban fiyat temel alınacak.

MİNİMUM FİYATLA ÇALIŞANA 1500 TL’LİK VERGİ KATKISI

Düzenlemeyle çalışanlara bin 500 liralık gelir vergisinden kaynaklanan katkı sağlanacak. SSK primi personel hissesinin yüzde 14’ten 5 puan indirilerek yüzde 9’a düşürülmesi ile 180 lira çalışanın cebinde kalacak.

252 TL’Yİ BULACAK

Bu meblağ yeni minimum fiyatta yüzde 40 artış varsayımı ile 252 lirayı bulacak. Taban fiyat sonrası birinci vergi basamağı için uygulanacak oranın yüzde 10 olması seçenekler ortasında bulunuyor.

BÜTÜN ÇALIŞANLAR İÇİN GELİR ARTIŞI

Mevcut uygulamada taban fiyatlı çalışanın fiyat matrahının yıllık 24 bin lirayı aştığı ay ve takip eden aylarda, fiyatının bir sonraki vergi diliminde yüzde 20 üzerinde vergilendirilmesi gerekiyor. Taban fiyatın artmasıyla birlikte çabucak hemen bütün çalışanlar, işsizler için bir gelir artışı olacak.

KARAR TOPLANTISI OLACAK

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı minimum fiyat çalışmalarında vergiyle ilgili birkaç alternatif üzerinde çalışılırken, dördüncü toplantı birebir vakitte karar toplantısı olacak.

Minimum fiyata ait gelinen nokta başta olmak üzere merak edilen soruların cevapları şöyle:

1- Taban fiyatta vergi maliyetinin düşürülmesi için nasıl bir düzenleme yapılacak?

Edinilen son dakika bilgisine nazaran minimum fiyat görüşmelerinin üçüncü cinsinde birinci vergi diliminin yıllık brüt taban fiyat ölçüsüne çekilmesi konusunda anlaşıldı. Buna nazaran kümülatif vergi matrahı hesabında brüt taban fiyat dikkate alınacak. Uzmanlara nazaran bu düzenleme gelir vergisinden kaynaklı 1500 liralık katkı sağlayacak. Prim ve vergi indirimi yapılması halinde minimum fiyatın patrona maliyetindeki artış da hudutlu kalacak.

Ayrıyeten, 5 yıldır uygulanan taban fiyat patron dayanağının toplu iş kontratlı yerlerde yüzde 6 olarak uygulanması toplu mukavele olmayan yerlerde yüzde 3 olarak uygulanması konusunda görüş birliği var.

2- Vergi matrahı düzenlemesi fiyatlara nasıl yansır?

Çalışanın birinci ay aldığı brüt fiyatı onun matrahı oluyor. Gelir Vergisi Kanunu’na nazaran minimum fiyatlı bir çalışanın fiyat matrahının yıllık 24 bin lirayı aştığı ay ve takip eden öteki aylarda fiyatının bir sonraki vergi diliminde yüzde 20 üzerinde vergilendirilmesi gerekiyor. Bugün itibariyle 24 bin liraya kadar yüzde 15, 24 bin lirayı aşması halinde yüzde 20’lik vergi dilimine giriliyor.

Yüzde 15’ten vergilendirilecek: Şu anda 24 bin lira olan fiyatın gelecek yıl taban fiyatın tekrar brüt 5 bin lira varsayımı ile yılda 60 bin liraya çıkması manasına geliyor. Bu meblağa kadar olan kısım yüzde 15’ten vergilendirilecek. Taban ücretlinin Ocak ayında aldığı fiyatla Aralık ayında alacağı meblağ vergi dilimleri nedeniyle düşmeyecek. Çalışanlar daha az vergi ödemiş olacak. Minimum fiyatla çalışmayanların da daha az vergi ödemesi sağlanacak. Birinci dilim 60 bin liraya çekildiğinde daha yüksek alan ücretliler beşinci ayda yüzde 20’ye geçecekken 7, 8’inci ayda geçecek. Böylelikle daha az vergi ödemiş olacak

3- Mevcut tabloya minimum fiyat üzerindeki vergi, prim yükü ne kadar?

Brüt 3 bin 577 lira olan taban fiyattan yapılan 751 liralık kesintinin (SGK primi, işsizlik sigortası primi, gelir vergisi ve damga vergisi) alınmaması ya da taban fiyattan kesilen vergi kalemlerinin sayısının düşürülmesi seçenekler ortasında yer alıyor. Bu yıl için taban fiyatta patron hissesi 554.51 lira, patron işsizlik sigorta primi 71.55 liraya ulaşıyor. Böylelikle bu yıl sayılarına nazaran minimum fiyatın patrona maliyeti 4203 lirayı geçiyor.

4- Kurulda mutabakata varılan yüzde 5’lik prim indiriminin minimum fiyata tesiri ne olur?

SSK primi personel hissesinin yüzde 14’ten 5 puan indirilerek yüzde 9’a düşürülmesi ile 180 liralık bir ölçü çalışanın cebine kalacağı belirtiliyor. Minimum fiyatın yaklaşık yüzde 40 artırılması varsayımı ile bu fiyat 252 liraya ulaşacak. Bu fiyatın çalışanın fiyatına direkt yansıması halinde geliri de artmış olacak.

5- Gelir vergisi birinci dilimi yüzde 10’a çekilir mi?

Gelir Vergisi Kanunu’na nazaran vergi tarifesi yüzde 15, 20, 27, 35 olmak üzerde 4 dilimden oluşmakta. Sendikalar, fiyatların minimum fiyata tekabül eden kısmının vergiden muaf tutulmasını isterken, taban fiyat sonrası birinci vergi basamağı için uygulanacak oranın da yüzde 10’ü düşürülmesi isteniyor.

6- Kurul kararı bağlayıcı mı, belirlenen fiyat dışında ödeme yapılır mı?

Kurul, minimum fiyatı bütün iş kollarını kapsayacak halde belirler. Çalışanlara Komitenin belirlediği fiyat dışında düşük fiyat ödenemez. İş mukavelelerine ve toplu iş kontratlarına bunun tersine kararlar konulamaz. Patronlar tarafından, çalışanlara sağlanan toplumsal yardımlar nedeniyle minimum fiyattan rastgele bir indirim yapılamaz. Taban Geçim İndirimi’ni vermeyen patrona idari para cezası uygulanır.

Minimum fiyatın belirlenmesinde patron tarafından çalışana ödenen ek fiyat, toplumsal yardımlar dikkate alınmıyor. Kısmi periyodik çalışanlar yasal minimum fiyatın tam olarak ödenmesini talep edemez.

7- Taban fiyata yapılan artırım kimleri etkileyecek?

Taban fiyattaki artış yalnızca bu kapsamda çalışanları değil isteğe bağlı sigortalılardan patrona, Genel Sıhhat Sigortası kapsamındakilerden işsizlik sigortası alanlara, borçlanmaya gidenlere kadar milyonları etkiliyor. Yeni minimum fiyatla birlikte 20 milyona yakın memur, çalışanın taban fiyata nazaran belirlenen AGİ de yükselecek. Bu nedenle memur, kontratlı işçi maaşları da minimum fiyattan direkt etkileniyor. GSS primleri devlet tarafından karşılananların sayısı artacak.

TABAN FİYATTA MEVCUT TABLO

GELİR VERGİSİ ORANI (yüzde 15)

Taban fiyat: 3.577,50

SGK primi (yüzde14): 500, 85

İşsizlik sigortası primi (yüzde 1) : 35,78

Gelir vergisi matrahı: 3.040,87

Gelir vergisi (yüzde 5) : 456, 13

Damga vergisi (0.759 ): 27,15

AGİ: 268,31

Net taban fiyat: 2.825,90

İktisat Haberleri