“Obsesif kompulsif bozukluğu bayanlarda daha fazla görülüyor”

UZMAN Psikolog Merve Sarsmaz, yapılan araştırmalarda her 100 şahıstan 3’ünde obsesif kompulsif bozukluğunun (OKB) saptandığını söyleyerek, “Bu bozukluk sıklıkla ergenlik periyodu ve 20-30’lu yaşlarda başlamakla birlikte, okul öncesi devirdeki çocuklarda da görülebilmektedir. OKB’nin bayanlarda görülme oranı erkeklere nazaran daha fazlayken, erkeklerde ise daha erken yaşlarda başlamaktadır” dedi.

İtimat Çayyolu Cerrahi Tıp Merkezi Psikoloji Kısmı Uzman Psikolog Merve Sarsmaz, obsesif kompulsif bozukluğun (OKB), ruhsal bir hastalık olduğunu söyledi. Günlük hayat fonksiyonelliğini kısıtlayabilen obsesif kompulsif bozukluğun, iş ve toplumsal ömürde değerli sorunlara yol açabildiğini ve hayat kalitesini düşürebildiğini söz eden Sarsmaz, “Sürekli elleri yıkamak, kapı kilidini tekrar tekrar denetim etmek, işleri muhakkak sayıda yapmak üzere birçok takıntılı fikrin ve davranışın gündelik hayatı etkileyecek yoğunlukta olması, obsesif kompulsif bozukluğun haber cisi olabiliyor. Travmaların ve erken çocukluk periyodunda geçirilen aile sıkıntılarının neden olabileceği bu bozukluk mükemmeliyetçilik, kuralcılık ve titizlik üzere şahsî özelliklerden de kaynaklanabiliyor. Obsesyonlar, bireyin zihninden uzaklaştıramadığı fikir, fikir ve dürtülerdir. Kişinin isteği dışında gelişir, külfete, huzursuzluğa, telaşa neden olur ve kişi tarafından mantık dışı olarak kıymetlendirilir. Obsesif birey yineleyici kanılarını ve davranışlarını engelleyemez” diye konuştu.

’20-30’LU YAŞLARDA BAŞLIYOR’

Obsesif kompulsif bozukluğun nedeninin kesin olarak bilinmediğini kaydeden Sarsmaz, şunları söyledi:

“Ancak çeşitli fizyolojik ve psikososyal faktörler, bu bozukluğa yatkınlığı artırabilmektedir.

Yapılan araştırmalar, OKB’li hastaların anne-babalarında ve öteki birinci derece akrabalarında OKB’nin sık olarak görüldüğünü, OKB’li hastalarda, beynin sinirsel iletiminde kıymetli rolü olan serotonin hormonun fonksiyonlarında bozukluk gözlemlendiğini, Çeşitli travmatik tecrübelerin,

Erken çocukluk periyodunda aile ilgilerindeki sorunların, mükemmeliyetçilik, kuralcılık ve titizlik üzere çeşitli kişilik özelliklerin obsesif kompulsif bozukluk gelişiminde değerli rol oynadığını göstermiştir. Yapılan araştırmalar, her 100 şahıstan 3’ünde obsesif kompulsif bozukluk saptandığını göstermektedir. Bu bozukluk sıklıkla ergenlik periyodu ve 20-30’lu yaşlarda başlamakla birlikte, okul öncesi devirdeki çocuklarda da görülebilmektedir.

OKB’nin bayanlarda görülme oranı erkeklere nazaran daha fazlayken, erkeklerde ise, daha erken yaşlarda başlamaktadır.”

‘KÜLTÜRDEN KÜLTÜRE DEĞİŞİYOR’

Sarsmaz, en sık görülen obsesyonlar ve kompulsiyonlar ile ilgili, “Obsesyonlar ve kompulsiyonlar kültürden kültüre değişmekle birlikte, tüm dünyada en çok görülen obsesyon ve kompulsiyonlar şu formdadır. Bulaşma obsesyonu ve paklık kompulsiyonu, kuşku obsesyonu ve denetim kompulsiyonu, cinsel içerikli obsesyonlar, dini içerikli obsesyonlar, simetri-düzen obsesyonları ve kompulsiyonları, dokunma kompulsiyonları, sayma kompulsiyonları, biriktirme ve saklama kompulsiyonları, batıl inançlar, uğurlu uğursuz sayılar ve renkler. Obsesif hastalar, dert verici kanılarından kaçınarak başa çıkmaya çalışır.

Lakin kaçmaya çalıştıkça bu niyetler daha da artmakta ve böylece kaçınma davranışı pekişerek güçlenmektedir. Bu durum kısır bir döngü haline gelmektedir” dedi.

‘TEDAVİ EDİLEBİLİR’

Sarsmaz, obsesif kompulsif bozukluğun tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu söyleyerek, şunları kaydetti:

“Obsesif kompulsif bozukluğun tedavisinde ilaç kullanımı ve bilişsel davranışçı psikoterapinin en tesirli usuller olduğu kanıtlanmıştır. Bilişsel davranışçı terapiler, hastalığın tedavisinde ve nükslerin önlenmesinde çok kıymetli yer tutmaktadır. Bilişsel terapi bazen tek metot olarak kullanılırken birtakım durumlarda süreç hem ilaç tedavileri hem de bilişsel terapilerle birlikte yönetilmektedir. İlaç tedavisi beyindeki serotonin düzeylerini artırmaya yöneliktir.

Davranış tedavilerinde maksat, hastaya tasa veren ve dert oluşturduğu için kaçma, kaçınma davranışlarına neden olan kanılarla, yani obsesyonlarla karşı karşıya getirmek ve bu karşılaştırmanın oluşturduğu korkuyu azaltmak için ortaya çıkan tekrarlayıcı davranışları, yani kompulsiyonları engellemektir. Bilişsel süreçte ise tehdit, tehlike ve çok sorumluluk algılarının ne oranda gerçekçi olduğu, hangi niyet kusurları sonucunda abartılı tehdit ve tehlike algılarının ortaya çıktığı saptanmaktadır. Kanıların bir hedef değil, araç olduğu ve fonksiyonsuz niyetlerin yerini gerçekçi ve fonksiyonel niyetlere bırakması sağlanmaktadır.”

‘BİRÇOK PSİKİYATRİK BOZUKLUK ORTAYA ÇIKABİLİR’

Obsesif kompulsif bozukluğun öteki rahatsızlıkların oluşmasına neden olabileceğini söz eden Sarsmaz, “Obsesif kompulsif semptomlarıyla eş vakitli olarak yeme bozukluğu ve depresyon üzere birçok psikiyatrik bozukluğu ortaya çıkabilmektedir. Kişinin içinde bulunduğu bir telaş durumu ya da his durum sorunu, yakın bağ içinde olduğu bireyleri de etkilemektedir. OKB’li hastalar, takıntılı fikir ve davranışlarının etrafları tarafından fark edilmesi durumunda nasıl karşılanacaklarıyla ilgili ağır tasa yaşar ve hissettiklerini paylaşmaktan kaçınabilir. Aileleri ve arkadaşları, kişinin obsesif niyet ve davranışlarını engelleyemediğini bilmeli, tedaviye ahenk sağlamaları için onları desteklemelidir. Ayrıyeten davranışlarındaki nedeni sorgulamak yerine, onu anladıklarını ve yanında olduklarını hissettirmeleri değerlidir. OKB’li bireyin de takıntılarından rahatsızlık duyduğu, zihnine takılan kanıların sebep olduğu telaş ve kaygının önüne geçebilmek için kendini, tekrarlayan zihinsel ve davranışsal kalıpların içinde bulduğu unutulmamalıdır.

Mahzur olunamayan takıntılı niyetlere ve bu kanılarla bağlantılı zorlantılı davranışlara sahip olan bireyler, bu fikir ve davranış bozukluğunun gündelik hayatını ve insan alakalarını etkilemesi durumunda vakit kaybetmeden uzman dayanağına başvurmalıdır” dedi.

Demirören Haber Ajansı – Son Dakika Haberleri