Tüm tavuk ırklarının atası! Yetiştirmesi 6 ay sürüyor, tanesi 3 bin 500 liradan alıcı buluyor

Yöresel Eserler Fuarı (YÖREX)üçüncü gününde de sürat kesmeden devam etti. Fuarda ziyaretçilere ve tavuk üreticilerine Sinop‘ta jenerasyonu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan ve üretimi yapılarak sayısı artırılan Gerze Hacıkadı tavuğu tanıtıldı. Türkiye‘de tescil edilen iki tavuk çeşidinden biri olan Gerze tavuğunun tanesi yaklaşık 3 bin 500 Türk lirasına satılırken, kökeni ise tüm tavuk ırklarının atası olarak bilinen Kırmızı Orman Tavuğu (gallus gallus) çeşidine dayanıyor. Bu tıbbın üretim süreci ise epey sıkıntı, üretim randımanı düşük olduğu için maliyetinin yüksek olmasıyla birlikte başka tavuk tiplerinin üretiminden kesitine uzanan müddet 40 gün civarındayken Gerze Hacıkadı cinsinde bu müddet yaklaşık 6 ay olarak açıklandı.

“BU TAVUK PARA GETİRMESE DE VİCDANIMA RAHATLIK GETİRECEK”

Sinop’ta üretilen Gerze tavuk cinsinin kuşağını müdafaayı hedefleyen bir toplumsal sorumluluk projesi başlatan Sinop Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Salim Akbaş, “İki yıl evvel fuar alanına geldiğimizde bir besin tedarikçisi bu eserden bahsetti. Bu eserin önemli manada karşılık bulunduğunu ve benzerinin Sinop Gerze’de olduğunu söyledi. Gidip bölgeyi araştırdığımızda hakikaten bölgede geçmiş periyotlarda üretilmiş fakat artık pek üretilmeyen bir eser olduğunu gördük. Irkının azaldığını görünce bir toplumsal sorumluluk projesiyle bir arada bu ırkın çoğaltılması, yaşatılması ve bir ticari faaliyet olarak da pazara sunulmasıyla ilgili bir çalışmamız oldu. Bu tavuk para getirmese bile benim vicdanıma rahatlık getirecek” sözlerini kullandı.

SARAY MUTFAĞININ VAZGEÇİLMEZİ

Sinop Genç Teşebbüsçüler Heyeti ve Hacıkadı Üretim A.Ş. İdare Konseyi Lideri Melih Çınar, Hacıkadı tavuğunun bir vakitler Osmanlı saray mutfağının vazgeçilmezi olduğunu söylerken, “Ancak kuşağı neredeyse tükenen Gerze Hacıkadı tavuğu genç girişimcilerimizin başlattığı toplumsal sorumluluk projesi ile korunup, markalaşıp, ticareti bedeli artırılarak dünyaya açılmaya hazırlanıyor” dedi.

Sinop TSO bünyesindeki Genç Teşebbüsçüler Konseyi üyelerinden oluşan 10 teşebbüsçü iştirakinde kurulan Hacıkadı Üretim Anonim Şirketi tarafından başlatılan projenin akabinde Hacıkadı tavuğunun sayısının 10’dan bin 500’e ulaştığını kaydeden Çınar, “Yerel ırkı korumak için 2 yıldır çalışıyoruz” sözlerini kullandı.

KUZU ETİ FİYATINA TAVUK ETİ

Eti ve yumurta kalitesinin başka tavuklardan farklılığına işaret eden Çınar, Hacıkadı tavuğunun yetiştirilme mühletinin 6 ayı bulduğunu belirtti. “Biz Hacıkadı tavuğunu yetiştirirken kuzu muamelesi yapıyoruz” diyen Çınar, Hacıkadı tavuğunun etinin de kuzu eti fiyatından satılabileceğini tabir etti.

“BU IRKI KAYBEDEBİLİRİZ”

Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ziraî Biyoteknoloji kısmında vazife yapan Doç. Dr. Demir Özdemir, “Türkiye’de iki tavuk tipi ön plana çıkıyor. Bunlardan biri Denizli horozu olarak uzun ötüşüyle bilinen cins ve oburu de Gerze Hacıkadı tavuğu. Fakat Gerze tavuğu Denizli horozu çeşidi kadar şanslı değil ne yazık ki. Zira bu ırkın öne çıkan rastgele bir özelliği şimdiye kadar hiç lanse edilmemiş. Narin bir ırk, biraz daha yabani formda bir ırk. Bu sebepten ötürü da bugüne kadar popülasyon epey düşmüş. Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü tarafından muhafaza altında bu ırk, müdafaa sürüsünde yüz birey var. Tavuklarda metabolik sürat fazladır, yüz birey sayısı olağandışı derecede korkutucu ve bu ırkı kaybedebiliriz” dedi.

“YAKIŞIKLI VE NEFİS ETLİ”

Tarihi kaynaklara bakıldığında da Gerze tavuğunun ismi birçok yerde geçiyor. 1931 yılında Salih Zeki tarafından eski Türkçe ile yazılan kitapta Gerze tavuğu ile ilgili olarak “Yakışıklı ve nefis etli” halinde bir tabir karşımıza çıkıyor. Kitapta tıpkı vakitte Fransa’nın kendi mahsus olarak kabul ettiği “La Fleche” ismindeki tıp ile ortasındaki benzerlikten de bahsediliyor.

LA FLECHE TAVUĞU İLE OLAN BENZERLİĞİ DİKKAT ÇEKİYOR

Bilhassa Fransa’ya mahsus bir cins olan La Fleche tavuğuna benzerliğiyle dikkat çeken cinsin yapılan araştırmalar sonucu yalnızca morfolojik olarak değil genetik olarak büyük ölçüde benzediği ortaya konuldu. Doç. Dr. Demir ÖZDEMİR, “İki cins ortasındaki benzerliği ortaya koymak için araştırmalar yaptık. 22 adet Hacıkadı tavuğu cinsinden kan ve tüy örnekleri aldık, tüyleri uygun biçimde parçalayarak mitokondriyal DNA’yı elde ettik. Daha sonra da gen ile ilgili bir PCR süreci yaptık. La Fleche örneklerini ise yetiştiricilerden elde ettik. Buradan elde ettiğimiz mitokondriyal DNA’ları Yeni Kuşak Dizilememe dediğimiz sistemle değerlendirdik. Sonuç olarak genetik yapıları tıpkı ve bu fevkalade bir benzerlik. Kırmızı Orman Tavuğu ile de yaptığımız karşılaştırmalar sonucu Gerze tavuk ırkının evcilleştirilmeye daha yatkın olduğunu gördük” dedi.

“AMACIMIZ KISITLI POPÜLASYONU ARTIRMAK”

Bilimsel manada da et kalitesinin merak edildiğini belirten Özdemir, “Etin lezzetini denetim eden genleri tespit etmeye çalışıyoruz, doktora öğrencilerimiz bu hususta çalışmalarını yürütecekler, tabi ki gayemiz bu kısıtlı popülasyonun sayısını araştırmak ve bunu yaparken hayvanın da lezzet kalitesini artırmak” formunda konuştu.