Yargıtay’dan özel sektör çalışanlarını ilgilendiren emsal karar: Vasıflı işçi, asgari ücretle çalıştırılamaz

Hukuk ofisinde avukat katibi olarak çalışan genç, fiyatlarının ödenmediğini belirterek istifa etti. İş Mahkemesi’nin yolunu tutan katip, hukuk ofisinde sekreter olarak en son 4 bin TL net fiyat ile çalıştığını kaydetti. İş mukavelesini fiyatının aylardır ödenmemesi nedeniyle haklı sebeple feshettiğini belirten davacı katip, işyerinde tek çalışan olması nedeniyle yıllık müsaade kullanamadığını, kendi tuttuğu masraf ajandalarını gerçek fiyatın ispatı gayesiyle elinde tuttuğunu, patronun kendisine istifa dilekçesi vermesi halinde alacaklarını ödeyeceğini beyan ettiğini, istifa dilekçesi vermediğini, haklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı ile yıllık müsaade ve fiyat alacaklarının faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etti. Davalı avukat ise katibin taban fiyatla çalıştığını belirterek savları yalanladı. Mahkeme davanın kısmen kabulüne hükmetti. Kararı her iki taraf da temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi.

PATRONUN FİYAT BORDROSU OYUNU

Yargıtay kararında; işin vasıflı bir iş olmasının personelin kıdemi yaşadığı kent dikkate alındığında minimum fiyatla çalışmasının hayatın olağan akışına uygun olmadığı vurgulandı. Çalışma ömründe daha az vergi ya da sigorta pirimi ödenmesi hedefiyle vakit zaman, iş mukavelesi yahut fiyat bordrolarında gösterilen fiyatların gerçeği yansıtmadığı görüldüğü hatırlatıldı. Bu durumda gerçek fiyatın tespitinin ehemmiyet kazandığı, emekçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal emekçilere ödenen fiyatlar üzere konuların dikkate alındığı lisana getirildi. Somut uyuşmazlıkta, davacı aylık fiyatının net 4 bin TL olduğunun belirtildiği kararda şöyle denildi:

“Davalı taban fiyat ödendiğini savunmuştur. Davacının hukuk ofisinde sekreter, (avukat katibi dokümanı mevcut) olarak çalıştığı anlaşılmaktadır. Davacı vekili, davacıya ödenen aylık fiyatın ispatı istikametinde davacının kendi tuttuğu ve işverence kayıtlara temel alınan masraf ajandalarına dayanmış ve masraf ajandaları yargılama sırasında mahkeme kasasına alınmıştır. Patronun TÜİK datalarına ve davacının işyerinde tuttuğu ajandalara bir itirazı olmadığı bilakis işverence davacının masraf ajandalarını ve kimi dokümanları yanında götürdüğü argüman edilerek tutanakla tespiti yaptırılarak Savcılığa kabahat duyurusunda bulunulduğu görülmektedir. Davacı masraf ajandalarını fotokopi halinde belgeye ibraz etmiştir. İncelenen masraf ajandalarında davacıya 2018 yılında 3.500 TL net fiyat ödendiği, 2019 yılında ise 4.000 TL net fiyat ödendiği görülmektedir. Davacının 14 yılı aşkın kıdemi, çalıştığı işyerinin büyükşehirde olması ve yaptığı işin vasıflı bir iş olması nedeniyle işin niteliği gereği minimum fiyatla çalışması hayatın olağan akışına da uygun düşmemektedir. Tüm bu nedenlerle avukat sekreteri olarak çalışan davacının 3342 kodlu hukuk sekreteri için TÜİK tarafından bildirilen emsal fiyatla çalıştığının kabulü belge içeriğine uygun düşecektir. Davacının hak ve alacakları bu fiyat üzerinden hesaplanmalıdır.

“KARARIN BU SEBEPLERLE BOZULMASI GEREKMİŞTİR”

Ayrıyeten taraflarca işyerinde davacının tek çalıştığı, patronun banka kartlarının davacıda bulunduğu, şahit S.S. beyanında fiyatının davalı talimatıyla davacı tarafından bankadan çekilerek ödendiği halindeki beyanlar gözetildiğinde banka kayıtları ve belgeye sunulan masraf ajandaları birlikte kıymetlendirilerek 2019 Mart ayı ve sonrası davacının uhdesinde tuttuğu fazla para olup olmadığı mali müşavir tarafından tespit edilerek fazla para olması halinde fiyat alacağından mahsubu gerekmektedir. Eksik inceleme ile yazılı formda karar verilmesi yanılgılı olup, kararın bu sebeplerle bozulması gerekmiştir. Kararın, bozulmasına oy birliği ile karar verilmiştir.”